علت ریزش ساختمانها در زلزله
· 7 ساعت پیش · خواندن 2 دقیقه زلزله را نمیتوان متوقف کرد، اما تخریب ساختمانها اجتنابناپذیر نیست. آنچه باعث ریزش سازهها میشود، نحوهی رفتار آنها در برابر نیروهای جانبی زلزله است، نه خود زمینلرزه.
در این مطلب بررسی میکنیم که چرا بعضی ساختمانها در زلزله فرو میریزند، نقش طراحی سازه و مسیر انتقال نیرو چیست و مهندسی چگونه میتواند با شکلپذیری و سیستمهای مقاوم جانبی، از فروریزش ناگهانی جلوگیری کند. اگر میخواهی بفهمی تفاوت یک ساختمان ناایمن با یک سازه مهندسیشده دقیقاً در کجاست، ادامه این مطلب را بخوان.
زلزله خودش ساختمانها را خراب نمیکند؛ رفتار سازه در برابر نیروهای جانبی عامل اصلی تخریب است. هنگام زلزله، زمین بهصورت ناگهانی حرکت میکند و این حرکت، نیروهای افقی بزرگی به ساختمان وارد میکند؛ نیروهایی که اگر مسیر مشخصی برای انتقال نداشته باشند، باعث تمرکز تنش و شکست میشوند.
یکی از دلایل اصلی ریزش ساختمانها، نداشتن سیستم مقاوم جانبی مناسب است. وقتی دیوار برشی یا قاب خمشی بهدرستی در سازه وجود نداشته باشد، ساختمان نمیتواند انرژی زلزله را جذب کند و نیروها در ستونها یا اتصالات ضعیف جمع میشوند. نتیجه این وضعیت، شکست ناگهانی و فروریزش است.
عامل مهم دیگر، شکلپذیری پایین است. سازههای مهندسینشده معمولاً سخت و شکنندهاند؛ یعنی بدون هشدار میشکنند. اما در طراحی مهندسی، سازه طوری محاسبه میشود که قبل از فروریزش تغییر شکل بدهد و انرژی زلزله را مستهلک کند. همین تغییر شکل، زمان حیاتی برای حفظ جان انسانها ایجاد میکند.
نکتهی مهم اینجاست که حتی بهترین طراحی هم بدون اجرای درست بیفایده است. میلگردگذاری اشتباه، بتن بیکیفیت یا اتصالات ضعیف میتواند کل سیستم مقاوم در برابر زلزله را ناکارآمد کند. به همین دلیل مهندسی زلزله فقط محاسبه نیست؛ ترکیب طراحی صحیح و اجرای دقیق است.
درس مهندسی اینجاست:
زلزله را نمیشود متوقف کرد، اما میشود سازهای ساخت که نریزد، هشدار بدهد و جان انسانها را نجات دهد.
#نخبه_شو #smartsho #مهندسی #alibaratismart
#زلزله #سازه #مهندسی_عمران #ایمنی_ساختمان #دیوار_برشی